Sygnały alarmowe w rozwoju dziecka
Najczęstsze problemy z którymi zgłaszają się rodzice to: (niezależnie od wieku dziecka )
Zaburzenia napięcia mięśniowego,
Asymetria,
Ograniczenia ruchomości
Zaburzenia napięcia mięśniowego
Napięcie mięśni najprościej to „konsystencja ciała dziecka”, która pomaga utrzymać ciało przeciw sile grawitacji.
Rodzice zwykle zgłaszają się z zaburzeniami napięcia w obrębie normy, które nie wynikają z zaburzeń układu nerwowego. Napięcie mięśniowe może być:
Obniżone – objawy: słabe mięśnie brzucha, słabe mięśnie posturalne, mało aktywne mięśnie.
Podwyższone – objawy: mięśnie bardziej sztywne i napięte.
Gdy dziecko rodzi się z napięciem niższym, wtedy najczęściej pojawiają się kompensacje w postaci wyższego napięcia najczęściej w kończynach i obręczach barkowej i/lub biodrowej – takie „oszustwa” – żeby utrzymać się przeciw grawitacji.
Objawy obniżonego napięcia:
- większy, rozlany brzuch,
- rozstęp mięśnia prostego brzucha – pojawia się taka „góreczka”
Objawy wyższego napięcia:
- nadmierne usztywnianie barków dziecka
- nadmierne usztywnianie rączek dziecka
- nadmierne prostowanie się do tyłu, odginanie i prężenie się
Takie objawy mogą być pomieszane u jednego dziecka.
Specjalista diagnozuje ich pochodzenie i zleci pomocną pielęgnację albo rozpocznie terapię w zależności od potrzeb.
Asymetria:
- nierówne układania się dziecka – cały czas na jedną stronę – dotyczy tułowia,
- nierówne układania się dziecka – cały czas na jedną stronę – dotyczy głowy,
- wykonywanie czynności jedną stroną.,
- Należy odróżnić od preferencji stron.
Ograniczenia ruchomości u dzieci:
- sztywność i trudniejsze poruszanie się, sztywność przy próbach ruszania rękami, trudność przy skrętach/rotacjach ciałem.
Objawy alarmowe – żeby je zauważyć musimy znać rozwój. Rozwój typowy to proces:
Jedna umiejętność buduje się stopniowo na podstawie wcześniejszych.
U każdego przebiega inaczej bo każde dziecko potrzebuje innego czasu by się tych umiejętności nauczyć.
Nie ma sztywnych dat – są tzw widełki rozwojowe. ALE !!!! Kiedy przesunięcia są dużo większe niż zakładane „widełki” to wtedy powinno to zwrócić uwagę rodziców.
Przykłady sygnałów alarmowych:
- Leżenie na brzuchu – nie chce leżeć na brzuchu – niechęć nie wynika z preferencji czy decyzji ale istnieje jakiś czynnik, który mu w tym przeszkadza.
- Do końca 3 m-ca powinien się pojawić stabilny podpór na przedramionach.
- Jeśli w okresie poniżej 3 miesiąca maluch wraca z leżenia na brzuhu do leżenia na plecy – to nie jest obrót tylko „wywrotka”.
- Brak podporu wysokiego z oparciem na otwartych dłoniach ok 6 m-ca.
- Obroty z pleców na brzuszek – pierwsze i świadome obroty – też czas do 6 m-ca.
- Pozycja czworacza i czworakowanie – początek 8 mc – czekamy do 9.
- Siad – brak siadania i siadu ok 9 mca – do końca 11 „deadline” (siad prawidłowy – na guzach kulszowych z nogami do przodu, stopy zwrócone do siebie)
- Wstawanie – brak ok 10-11 m-c, lub nieprawidłowości – ciągłe stanie na palcach, bardzo mocne wykrzywianie stóp przez dłuższy czas – kolejne tygodnie,
- Chód – widełki do końca 18 mca – jeśli się nie zbiera do tego to warto przebadać
- „Przesuwanie się na pupie”, Pełzanie „nieksiążkowe”, chodzenie w klęku – niekoniecznie są nieprawidłowe – może to być etap przejściowy.
Co robić jak zauważymy sygnały alarmowe?
Diagnostyka – Fizjoterapeuty, Lekarza neurologa, Lekarza rehabilitacji medycznej
!!! WAŻNE !!! Pamiętajmy że sygnały alarmowe mogą zaniepokoić ale nie muszą świadczyć o nieprawidłowym rozwoju – trzeba bardzo indywidualnie ocenić każde dziecko – zabrać szczegółowy wywiad, ocenić wcześniejszy rozwój i znaleźć przyczynę obecnego stanu. Dlatego tak ważna jest wizyta u specjalisty zajmującego się rozwojem niemowląt.
Co jeśli sygnały alarmowe się potwierdzą?
Odpowiednia pielęgnacja, ćwiczenia, praca i zabawa w dobrych formach i wzorcach, a kiedy to konieczne to terapia.
Dlaczego to takie ważne, aby szybko działać?
Im wcześniej dobrze wprowadzimy korekty do nietypowego rozwoju to tym szybciej dobrze ukształtuje się: układ nerwowy, ciało, czucie głębokie.
