Funkcje poznawcze – co to i jak je rozwijać?
Zanim urodziłam syna przyjaciółka poleciła mi specjalne tablice edukacyjne dla dzieci. Obecnie stosuję je z córką i polecam wszystkim młodym rodzicom. Pomagają one rozwijać funkcje poznawcze.
Autorkami „Stymulacji rozwoju funkcji poznawczych w wieku niemowlęcym” jest prof. Jagoda Cieszyńska i mgr Agata Dębicka. Obie Panie stworzyły bardzo dobre narzędzie, które mogą wykorzystywać terapeuci wczesnej interwencji i rodzice, także u dzieci zdrowych.
Nasz analizator wzroku dostarcza różnych, ważnych informacji. Rozwój postrzegania jasności, barwy, kształtu, wyodrębniania konkretnych elementów z tła kształtuje się powoli i stopniowo już od pierwszego dnia życia dziecka. Informacje wzrokowe pozwalają na rozwój dalszych funkcji poznawczych. I takie aktywne postrzeganie świata jest istotne do rozwoju inteligencji, elementów rozwoju ruchowego i znacząco wpływa na rozwój komunikacji językowej.
Noworodki często skupiają wzrok na elementach tworzących jakiś konkretny wzór. Miesięczny maluch skupia się na mocno skontrastowane krawędzie, na miejsca styku barw białej i czarnej. Krawędzie to ważna informacja i granicach przedmiotów. Zdobycie tych umiejętności w przyszłości ułatwi dziecku poruszanie głową, utrzymanie jej w pozycji leżenia na brzuchu, chwytanie przedmiotów, zabawek, a kilka miesięcy później zdobywanie przestrzeni przez raczkowanie i stawianie pierwszych kroków. Tu tłumaczę sens mojego wpisu. Jako fizjoterapeuta i mama widzę, że rozwój dziecka musi przebiegać harmonijnie na wielu płaszczyznach – ruchowej i społecznej. Wszystkie etapy są ważne, mają znaczenie i są od siebie zależne.
Zdrowe dziecko już przez pierwsze 30 dni kształtuje następujące umiejętności wzrokowego postrzegania:
– skupia wzrok na twarzy osoby dorosłej,
– śledzi przedmiot po łuku 90 stopni – po 45 z każdej strony,
– skupia wzrok – przy leżeniu na brzuchu – na twarzy dorosłego,
Dziecko pod koniec drugiego miesiąca:
– patrzy dłużej na schematyczny obraz twarzy niż na przypadkowy układ elementów,
– zaczyna dostrzegać organizację w obrazach wzrokowych, a nie tylko pojedyncze szczegóły,
– śledzi wzrokiem poruszające się obrazy – ma to znaczenie ćwiczenia motorycznego,
– reaguje mimiką na twarz dorosłego – jest to miesiąc wielkich uśmiechów,
Dokładny sposób prowadzenia stymulacji jest opisany w instrukcji tablic. Ćwiczenia można z powodzeniem stosować dla maluchów zdrowych od pierwszego tygodnia do piątego miesiąca. U wcześniaków i dzieci z różnymi deficytami rozwojowymi od pierwszego tygodnia do końca pierwszego roku życia.
Opisałam pokrótce dlaczego takie ćwiczenia są istotne. Dużo przydatnych informacji dowiadujemy się już z opisu tablic. Informacje w moim wpisie są oparte właśnie na tej instrukcji.
Jak zwykle podkreślam, że wielu rodziców działa cudownie instynktownie. Żyjemy w czasach, kiedy są dostępne różne pomoce dla dzieci. Jeżeli nie chcemy korzystać z przedstawionych przeze mnie tablic – można chociaż pomagać wpływać na rozwój poznawczy dobierając książeczki dla maluchów. Są specjalne z ograniczoną liczbą kolorów i kształtów. Dostosowane do wieku i możliwości Maluchów. Każda z tych form będzie dobra, nie zaszkodzi, a może jedynie pozytywnie wpłynąć na rozwój naszych Dzieci.
